کانیها در آغاز به همان صورت که از پوستهی زمین به دست میآمدند، به کار میرفتند. برخی از این کانیها که بلورهای ...
کانیها در آغاز به همان صورت که از پوستهی زمین به دست میآمدند، به کار میرفتند. برخی از این کانیها که بلورهای ظریف و پایدار در برابر فرسایش داشتند، پس از صیقلکاری و تراش خوردن، به عنوان آرایش به کار میرفتند. به این کانیها سنگهای قیمتی یا جواهر میگوییم. الماس، فیروزه، یاقوت کبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقیق، مروارید، و درّکوهی از مهمترین کانیهای گرانبها هستند.
از زمانی که بشر به فنآوری ذوب کردن فلز، قالبریزی و تولید آلیاژ دست یافت، کاربرد کانیها نیز گسترش یافت. امروزه بیش از 40 نوع کانی و صدها ترکیبی که از آنها به دست میآید، در صنعت کاربرد دارند. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره می شود.
کانیها در آغاز به همان صورت که از پوستهی زمین به دست میآمدند، به کار میرفتند. برخی از این کانیها که بلورهای ظریف و پایدار در برابر فرسایش داشتند، پس از صیقلکاری و تراش خوردن، به عنوان آرایش به کار میرفتند. به این کانیها سنگهای قیمتی یا جواهر میگوییم. الماس، فیروزه، یاقوت کبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقیق، مروارید، و درّکوهی از مهمترین کانیهای گرانبها هستند.
از زمانی که بشر به فنآوری ذوب کردن فلز، قالبریزی و تولید آلیاژ دست یافت، کاربرد کانیها نیز گسترش یافت. امروزه بیش از 40 نوع کانی و صدها ترکیبی که از آنها به دست میآید، در صنعت کاربرد دارند. در ادامه به برخی از این کاربردها اشاره می شود.
الیوین: جواهر و مواد دیرگداز
پیروکسنها: جواهر، به دست آوردن فلزهای کمیاب
آمفیبولها: جواهر، پارچهی مقاوم به آتش و مواد دیرگداز
میکاها: عایق الکتریکی در رادیو، تلویزیون و دیگر دستگاههای الکتریکی، شیشهی دریچهی کورههای ذوب فلز، کاغذ دیواری، لاستیکسازی، کاغذ معمولی، رنگروغن نسوز، طلق سماور و چراغ آشپزخانه
تورمالین: الکترونیک، به دست آوردن بُر، جواهر
تالک: کاغذسازی، نساجی، لاستیک سازی، صابون خیاطی، صفحه کلید برق، سرامیکسازی، حشرهکش، عایق پشتبام، پودر بچه و مواد آرایشی
سرپانتین: سنگ روکار ساختمان، مواد دیرگداز، به دست آوردن منیزیم
آزبست: پارچهی نسوز، توری چراغ، عایق حرارتی، لنت ترمز، لوله و ورقههای سیمانی. کاربرد آن به دلیل نقش آن در بروز بیماری در ششها، ممنوع شده است.
کوارتز : ساعتسازی، ابزارهای نوری و اخترشناسی، کاغذ، شیشه، سمباده و جواهر
ارتوزها: لعاب چینی و کاشی
پلاژیوکلازها: جواهر و نمای ساختمان
کائولینیت: ظرف چینی، کاغذ، رنگ و پلاستیک
ژیپس: ساختمانسازی، مجسمهسازی، کاغذ، کندکننده در سیمان پورتلند، افزایش باروری خاک، بتونهی نقاشی و برای رشد مخمرها در صنعت غذا.
باریت: دارو، عکسبرداری از لولهی گوارش، رنگ، پلاستیک، مواد عایق، کاغذ و گل حفاری
کلسیت: سنگ نمای ساختمان، مجسمهسازی، سیمان، تصفیهی آب، شیشهسازی، چرمسازی، ابزارهای نوری برای ایجاد نور پلاریزه، کاغذ سازی، کشاورزی و ذوب فلزها
دولومیت: ساختن آجر برای آستر کورههای حرارتی و سیمان پورتلند
منیزیت: آجر نسوز، به دست آوردن منیزیم
زرنیخ: پزشکی، رنگسازی، حشرهکش و تهیهی ارسنیک
آپاتیت: کودهای شیمیایی و اسیدفسفریک
مالاکیت: مواد آرایشی، نمای درونی ساختمان و تهیهی مس
هالیت : سدیم و کلر، شویندهها، پارچه بافی، چوببری، رنگرزی، چرمسازی، کودسازی، نگهداری مواد غذایی و خنک کنندهی موتور یخچال
سیلویت: به دست آودرن پتاسیم و کلر و کود شیمیایی
فلوئوریت: ذوب فلزها و ابزارها نوری
گوگرد: اسیدسولفوریک، لاستیکسازی، نساجی، دباغی، رنگسازی، کاغذسازی، مواد منفجره، کبریتسازی، سم دفع آفت، کود و حشرهکش
طلا: جواهر، سکه، دندان، ترانزیستورها و دیودها، هواپیماسازی، صنعت فضا وکاتالیزور فرایندهای شیمیایی
نقره: جواهر، سکه، کاغذسازی و کاتالیزور فرایندهای شیمیایی
مس: صنعت الکتریکی و الکترونیک، لولهسازی، سکه، ظرف، آلیاژ، رنگ آب و سبز، آبکاری، مواد آرایشی، فرایندهای شیمیایی و محلول شوایتزر(حلال سلولز پنبه)
الماس: جواهر، ابزار برنده و سایند و سرمتهی حفاری
گرافیت: ساختن بوتهی کورههای فولادسازی، رنگسازی، صنعت برق، نیروگاههای هستهای، واکس و مدادسازی
از بسیاری از کانیها نیز فلزهای مهمی به دست میآید یا در فرآیند تولید فلز به کار میروند:. سیدریت، مانیتیت، هماتیت و لیمونیت(آهن)، اسمیت سونیت و اسفالریت(روی)، سروزیت و گالن(سرب)، کالکوسیت، کالکوپیریت و کوپریت(مس).
منبع : http://news.zar.ir/